Poznajemy powiat średzki: Pałac w Szczepanowie

Pałac w Szczepanowie fot.: Grzegorz Borowski

Szczepanów to bardzo ciekawa miejscowość. W jej skład wchodzi kilka mniejszych wsi, połączonych w jeden organizm w 1928 roku.

Wspomnieć tu można o Jaśkowicach i Raszkowie, wzmiankowanych w źródłach pisanych w XIV wieku. Szczepanów, pod nazwą villa Stephani, pojawia się już w 1307 roku. Jeszcze do 1945 roku wyróżniano Górny i Dolny Szczepanów.

Równie skomplikowane, co podziały terytorialne, były podziały i zmiany własnościowe dzisiejszego Szczepanowa. Znajdowało się tu także wiele ciekawych budowli. Jedną z nich jest wspaniały pałac, którego korzenie sięgają XVI wieku. Położony jest w centralnej części miejscowości, przy drodze do Środy Śląskiej. Z drogi jest jednak słabo widoczny – żeby go zobaczyć trzeba przejść przez jedno z wejść w murze otaczającym cały pałacowy kompleks.

Pierwotnie pałac wzniesiono najprawdopodobniej na planie podkowy, z dziedzińcem otwartym na południe. Obydwa skrzydła zamknięte były wieżami, a całość być może otoczona fosą. Pod koniec XVII wieku pałac został przebudowany na rezydencję barokową przez hrabiego Franza Bautznera von Schlegenberg. Dobudowano wtedy południowe skrzydło, zmieniono wystrój wnętrz, wykonując między innymi dekorację stiukową. Elewacje zwieńczono szczytami, a na zachód od pałacu założono ogród francuski z oranżerią.

Kolejna przebudowa miała miejsce w 2. połowie XVIII wieku. Polegała ona na przekształceniu wnętrz i wykonaniu ich dekoracji. Wykonali ją sztukatorzy Johann Peter Echtler i Dominik Mercke z Wrocławia. Poza tym po stronie północnej dobudowano taras.

Tych przebudów, połączonych z pewnością z szeroko zakrojonymi remontami, było jeszcze kilka. Obecnie pałac zachowany jest w całości, choć wymaga kapitalnego remontu. Nie jest to łatwe dla obecnych właścicieli, gdyż potrzeba na to ogromnych nakładów finansowych. Warto, przynajmniej z zewnątrz, zobaczyć ten niezwykły zabytek.

Bardzo ciekawa jest natomiast niewielka płyta wotywna znajdująca się w sieni, z pewnością wtórnie tam wmurowana. Pochodzi najprawdopodobniej z pierwotnego pałacu, o czym może świadczyć widniejąca na niej data 1566. Płyta przedstawia Chrystusa na krzyżu i adorującą ją parę małżeńską. Trudno powiedzieć, kim byli owi małżonkowie – być może był to ówczesny właściciel wsi Heinrich von Schindel i jego żona. Być może to oni właśnie zbudowali pierwszy, XVI-wieczny pałac.

Grzegorz Borowski