Dwór w Jastrzębcach chyli się już właściwie ku upadkowi… Ale, ale! Okazuje się, że jest dla niego nadzieja.
Niedawno obiekt przejął nowy właściciel i planuje jego odnowienie. Może więc za kilka lat będziemy mogli podziwiać kolejny odrestaurowany zabytek ziemi średzkiej, tymczasem warto go trochę poznać.
Wieś Jastrzębce wymieniana jest po raz pierwszy w dokumentach pisanych w 1239 roku jako Valcanagy. W następnych stuleciach ulegała ona modyfikacjom, by w XIX wieku przybrać formę Falkenhain (Sokoli Gaj).
Wspaniały dwór istniał już w 1565 roku, choć wzniesiony mógł być kilka lat wcześniej. Jego budowniczym był radca cesarski Ernst Sommerfeld. O dacie i właścicielu dworu informuje imponująca piaskowcowa inskrypcja fundacyjna, znajdująca się pierwotnie nad wejściem, na której widnieją także ciekawe dekoracje heraldyczne. Inskrypcję, uratowaną przez sołtysa Jastrzębiec – Daniela Padewskiego, oglądać można obecnie na dziedzińcu Muzeum Regionalnego w Środzie Śląskiej.
Sam dwór wzniesiono z kamienia i cegły w stylu renesansowym na planie prostokąta. Całość była podpiwniczona – do dzisiaj zachowało się pięć pomieszczeń piwnicznych wykonanych z łupku. Dwór otoczono fosą, z pewnością wypełnioną wodą. Wtedy była to dosyć powszechna praktyka. Możni otaczali fosą swoje rezydencje w celach obronnych, ale także by zaznaczyć swój prestiż. Kto wie, czy dworu nie założono na jakimś wcześniejszym, średniowiecznym grodzisku?
Budynek dworu, który obecnie można oglądać, to jednak efekt przebudowy z połowy XIX wieku. Dokonał jej najprawdopodobniej jeden z ostatnich przedstawicieli rodu von Schweinitz, który nabył te dobra pod koniec XVII wieku lub Johann Friedrich Lösch, który stał się ich właścicielem w 1841 roku.
W każdym razie około połowy XIX wieku dwór rozbudowano poprzez przedłużenie i poszerzenie korpusu oraz dodanie bocznych skrzydeł. Powstało wówczas założenie na planie litery U, zawierające w sobie niewielki, wewnętrzny dziedziniec od strony południowej. Dobudowane skrzydła miały konstrukcję szkieletową. Dwór był centralną częścią folwarku, w którego skład wchodziły jeszcze spichlerz, obora i stodoła. Na północ od założenia znajduje się zdewastowany park.
Całość oglądać można tuż po wjeździe do Jastrzębiec, po prawej stronie drogi.
Grzegorz Borowski
REKLAMA
REKLAMA
